Çka paraqet Dita Botërore e Ujit?

 

Dita botërore e ujit shënohet me 22 mars, që nga vitit 1993, dhe Kombet e bashkuara për çdo vit fokusohen në rëndësinë e mbikqyrje së ujërave të ëmbla.

 

Cili është qëllimi i Ditës Botërore të Ujit ?

 

Shënimi i Ditës botërore të ujit ka për qëllim për ta rritur vetëdijen  e 2.2 miliarda njerëzve të cilët jetojnë pa patur qasje në ujë të pijshëm. Bëhet fjalë për ndërmarrjen e aksionit për zgjidhjen e krizës globale për ujë. Fokusi themelor për Ditën botërore të ujit është që të arrihet Qëllimi 6 për zhvillim të qëndrueshëm: ujë dhe sanitacion për të gjithë deri në vitin 2030.

 

Kush e organizon Ditën Botërore të Ujit?

 

Çdo vit OKB -Ujë – mekanizëm koordinativ i OKB-së për ujë dhe sanitacion, vendos për temën për Ditën botërore të ujit. Në vitin 2020 fokusi qëndron në ndryshimet klimatike, në vitin 2021 në vlerësimin e ujit dhe në vitin 2022 ujërat nëntokësorë.

 

Çka ndodh në Ditën Botërore të Ujit?

 

Para kësaj dite, UN-Water (OKB – Ujë) fillon një fushatë globale publike përmes www.worldwaterday.org dhe mediave sociale, duke u dhënë njerëzve dhe organizatave mjete për të promovuar fushatën me audiencat e tyre. Qeveritë, organizatat, kompanitë, shkollat dhe shumë aktorë tjerë, gjithashtu organizojnë aktivitete me rastin e Ditës botërore të ujit.

 

Raporti i OKB për Zhvillimin Botëror të Ujit lëshohet në Ditën Botërore të Ujit, duke u përqëndruar në të njëjtën temë si fushata dhe duke rekomanduar drejtimin e politikave për vendimmarrësit.

 

Për çfarë bëhet fjalë në Ditën Botërore të Ujit 2020?

 

Dita Botërore e Ujit 2020 ka të bëjë me ujin dhe ndryshimin e klimës – dhe se si ata të dy janë të lidhur në mënyrë të pandashme. Fushata tregon se si përdorimi ynë i ujit do të ndihmojë në uljen e përmbytjeve, thatësirave, mungesës dhe ndotjes, dhe do të ndihmojë në luftimin e vet ndryshimeve klimatike.

 

Duke u përshtatur me efektet mbi ujin nga ndryshimet klimatike, ne do të mbrojmë shëndetin dhe do të shpëtojmë jetë. Dhe, duke përdorur ujë në mënyrë më efikase, ne do të zvogëlojmë gazrat e serrës.

 

Çfarë mund të bëj për të ndihmuar?

 

Shikoni më poshtë dhe do të gjeni porosi për t’i përdorur ose përshtatur, në mënyrë që të promovoni fushatën përmes rrjeteve tuaja.

 

Cilat janë porositë kryesore të fushatës?

 

  • Ne nuk mund të presim. Krijuesit e politikave klimatike duhet ta vendosin ujin në zemër të planeve të veprimit.

 

  • Uji mund të ndihmojë në luftimin e ndryshimit të klimës. Ekzistojnë zgjidhje të qëndrueshme, të përballueshme dhe të ndryshueshme të ujit dhe kanalizimeve.
  • Të gjithë kanë një rol për të luajtur. Në jetën tonë të përditshme, ka hapa çuditërisht të lehtë që të gjithë mund ti ndërmarrim për të zgjidhur ndryshimet klimatike.

 

A keni porosi miqësore në media që mund ti përdorni?

Po! Ju lutemi përdorni porositë më poshtë, në mënyrë ideale përkrah këtyre videove të shkurtra:

www.worldwaterday.org/2020-home/share/social-media-res Source

 

Ne nuk mund të presim.

Krijuesit e politikave klimatike duhet të vendosin ujin në zemër të planeve të veprimit.

Uji rrjedh nëpër sektorë dhe kufij. Duke punuar së bashku për të menaxhuar ujin në    mënyrë më efikase lufton ndryshimin e klimës, mbron komunitetet dhe biznesin.

#WorldWaterDaywww.worldwaterday.org

 

Uji mund të ndihmojë në luftimin e ndryshimeve klimatike.

  • Moçalet thithin dioksidin e karbonit nga ajri.
  • Vegjetacioni mbron nga përmbytja dhe erozioni.
  • Uji i shiut mund të ruhet për periudha të thata.
  • Ujërat e zeza mund të ripërdoren.
  • Bujqësia e varur nga klima.
  • Bujqësia e zgjuar klimatike.

#WorldWaterDaywww.worldwaterday.org

 

Të gjithë mund të bëjnë diçka për të luftuar ndryshimin e klimës.

Zgjidhni një gjë sot:

  • Bëni një dush pesë minutësh.
  • Zgjidhni një vakt me bazë bimore.
  • Fikni teknologjinë e gjumit.
  • Mos hidhni ushqime të ngrënshme.
  • Bleni në mënyrë të qëndrueshme.

#WorldWaterDaywww.worldwaterday.org

 

Cili është arsyetimi pas mesazheve kryesore të fushatës?

 

  • “Ne nuk mund të presim. Krijuesit e politikave klimatike duhet të vendosin ujin në zemër të planeve të veprimit“.

 

Vepro tani. Pasiguria për të ardhmen nuk mund të jetë një justifikim për mosveprim sot; nëse bota do të kufizojë rritjen e temperaturës globale në nën 2°C, duhet të veprojmë menjëherë.

 

Duke e konsideruar ujin si pjesë të zgjidhjes. Menaxhimi i përmirësuar i ujit është një komponent thelbësor i strategjive të suksesshme të zbutjes së klimës dhe përshtatjes.

 

Përmirësimi i praktikave të administrimit të ujit mund të ndihmojë në rritjen e rezistencës ndaj klimës, përmirësimin e shëndetit të ekosistemit dhe zvogëlimin e rrezikut nga katastrofat që kanë të bëjnë me ujin.

 

Sigurimi i bashkëpunimit ndërkufitar në përshtatje është i nevojshëm për të adresuar ndikimet klimatike që kalojnë kufijtë kombëtar dhe për të përmirësuar bashkëpunimin rajonal.

 

Rishikimi i financimit. Financimi i klimës për menaxhimin e burimeve ujore mbështet elasticitetin e klimës në komunitet, krijimin e vendeve të punës dhe ndihmon në përmirësimin e rezultateve të zhvillimit të qëndrueshëm.

Gjeni më shumë në: UN-Water Policy Brief on Climate Change and Water

 

  • “Uji mund të ndihmojë në luftimin e ndryshimit të klimës. Ekzistojnë zgjidhje të qëndrueshme, të përballueshme dhe të ndryshueshme të ujit dhe kanalizimeve”.

 

Përmirësimi i ruajtjes së karbonit. Legatinat mbulojnë rreth 3% të sipërfaqes së tokës në botë, por ruajnë të paktën dy herë më shumë karbon se të gjitha pyjet e Tokës. Tokat e mangrove mund të sekuestrojnë deri në tre ose katër herë më shumë karbon se sa tokat terestriele. Mbrojtja dhe zgjerimi i këtyre llojeve të mjediseve mund të ketë një ndikim të madh në ndryshimin e klimës.

 

Mbrojtja e tamponëve natyror. Mangrot bregdetare dhe moçalet janë barriera natyrore efektive dhe të lira për përmbytjet, ndryshimet ekstreme të motit dhe erozioni.

 

Mbledhja e ujërave të shiut. Ruajtja e ujërave të shiut është veçanërisht e dobishme në rajone me shpërndarje të pabarabartë të reshjeve për të ndërtuar qëndrueshmëri ndaj goditjeve dhe për të siguruar furnizim për periudha të thata.

 

Miratimi i bujqësisë së zgjuar ndaj klimës. Praktimi i bujqësisë së konservuar për të përmirësuar përmbajtjen organike të tokës (të nevojshme për tokën për të ruajtur ujin), zvogëlimin e humbjeve pas korrjes dhe mbeturinave ushqimore, dhe shndërrimin e mbeturinave në një burim të materieve ushqyese ose biokarburantesh / biogazësh mund të adresojnë si sigurinë ushqimore ashtu edhe ndryshimet klimatike.

 

Përdorimi i sërishëm i ujërave të zeza. Burimet e zakonshme ujore, siç janë ujërat e zeza të trajtuara në mënyrë të rregullt, mund të përdoren për ujitje dhe për qëllime industriale dhe komunale.

 

Mësoni më shumë rreth projekteve dhe iniciativave në vazhdim: www.worldwaterday.org/2020-home/learn

 

  • “Të gjithë kanë një rol për të luajtur. Është për t’u habitur se sa veprime lidhur me ujin mund të ndërmarrë secili, kudo që është, për të zgjidhur ndryshimet klimatike“.

 

 

Qindra mijëra njerëz po ndërmarrin veprime individuale mbi ndryshimin e klimës si pjesë e fushatës #ActNowcampaign të KB. Këtu janë pesë ndryshime që të gjithë mund ti bëjmë sot:

 

Bëni dushe pesë minutëshe: Mungesa e ujit prek tashmë katër nga dhjetë persona. Me 80% të ujërave të zeza që asnjëherë nuk trajtohen, bërja e dusheve më të shkurtër është një mënyrë e shkëlqyeshme për të kursyer këtë burim të çmuar.

 

Hani më shumë ushqime me bazë bimore: Ndryshimet dietetike, që përmbajnë ushqime me bazë bimore dhe ushqim të qëndrueshëm me bazë shtazore, mund të zvogëlojnë emetimet e gazrave serë deri në 8.0 gigaton në vit ekuivalent të dioksidit të karbonit.

 

Mos e hidhni ushqimin që hahet: Vlerësohet se 1/3 e të gjithë ushqimit të prodhuar globalisht humbet ose shkon në mbeturina. Ulja e harxhimit të ushqimit tuaj zvogëlon kërkesën për bujqësi që është një nga konsumatorët më të mëdhenj të ujit.

 

Fikni teknologjinë: Aktualisht 90% e gjenerimit të energjisë është me ujë. Duke i fikur pajisjet tona kur nuk i përdorim ato, aq më pak energji duhet të prodhohet.

 

Bleni në mënyrë të qëndrueshme: Një palë xhinse tipike kërkon 10,000 litra ujë për ti prodhuar, e barabartë me atë që pi një person për 10 vite. Origjina e mallrave tanë nga burime përgjegjëse mund të ketë një ndikim të madh në konsumin e ujit dhe burimeve të tjera thelbësore.

Zbuloni shumë mënyra më të thjeshta për të ndikuar në ndryshimin e klimës: www.un.org/sq/actnow

 

Disa fakte të tjera

 

  • Sot, 1 nga 3 njerëz – rreth 2,2 miliard, jetojnë pa ujë të sigurt për pije. (WHO/UNICEF 2019)
  • Deri në vitin 2050, deri në 5,7 miliard njerëz mund të jetojnë në zona ku ka mungesë uji së paku një muaj në vit, duke krijuar një konkurencë të paparë për ujë.  (UNESCO 2018)
  • Furnizimi me ujë të qëndrueshëm ndaj klimës dhe kanalizimet mund të shpëtojnë jetën e më shumë se 360,000 foshnjeve çdo vit. (UN 2018)
  • Nëse e kufizojmë ngrohjen globale në 1.5 ° C mbi nivelin para-industrial, në krahasim me 2°C, mund të ulim stresin e ujit të shkaktuar nga klima deri në 50%. (UN-Water 2019)
  • Moti ekstrem – pritet të rritet në frekuencë dhe intensitet për shkak të ndryshimit të klimës – ka shkaktuar më shumë se 90% të katastrofave të mëdha gjatë dekadës së fundit. (UNDRR 2015)
  • Deri në vitin 2040 pritet që kërkesa globale për energji të rritet mbi 25%, ndërsa kërkesa për ujë pritet të rritet për më shumë se 50%, parasëgjithash në prodhimtari, prodhimin e energjisë elektrike dhe amvisëritë. (Energy Agency 20182018 / UNESCO 2018)

 

 

 

Ku mund të zbuloj më shumë?

 

 

 

 

BURIME:

  1. UN-Water (2019): Policy Brief on Climate Change and Waterhttps://www.unwater.org/publications/un-water-policy-brief-on-climate-change-and-water/
  2. ActNow – UN campaign: un.org/en/actnow
  3. IPCC (2019), Climate Change and Land: an IPCC special reporthttps://www.ipcc.ch/srccl/
  4. FAO (2011): http://www.fao.org/food-loss-and-food-waste/en/
  5. UNESCO (2014), UN World Water Development Report: Water and Energyhttps://www.unwater.org/publications/world-water-development-report-2014-water-energy/
  6. ActNow – UN campaign: un.org/en/actnow
  7. WHO/UNICEF (2019): Joint Monitoring Programme 2019 update report: Progress on household drinking water, sanitation and hygienehttps://www.who.int/water_sanitation_health/publications/jmp-report-2019/en/
  8. UNESCO (2018), UN World Water Development Report 2018: Nature-based Solutions for Water:https://www.unwater.org/publications/world-water-development-report-2018/
  9. UN Secretary-General’s remarks on climate change, September 2018, New York: https://www.un.org/sg/en/content/sg/statement/2018-09-10/secretary-generals-remarks-climate-change-delivered
  10. UN-Water (2019): Policy Brief on Climate Change and Waterhttps://www.unwater.org/publications/un-water-policy-brief-on-climate-change-and-water/
  11. UNDRR (2015), The Human Cost of Weather-Related Disasters, 1995-2015https://www.unisdr.org/2015/docs/climatechange/COP21_WeatherDisastersReport_2015_FINAL.pdf
  12. International Energy Agency (2018), World Energy Outlook 2018:https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2018
  13. UNESCO (2018), UN World Water Development Report 2018: Nature-based Solutions for Waterhttps://www.unwater.org/publications/world-water-development-report-2018/

 

baner-DITA BOTËRORE E UJIT 2020

 

 

flaer-DITA BOTËRORE E UJIT 2020