Состојба со COVID-19 во Северна Македонија и светот 08-14.03.2021

СОСТОЈБА СО COVID-19 ВО РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА, период 08-14.03.2021

Тестирани се вкупно 22.625 материјали во лабораториите во кои се спроведува молекуларно тестирање и антигенско тестирање за присуство на SARS-CoV-2, со зголемување од 7,3% во однос на минатата недела. Регистрирани сe 5.456 нови позитивни случаи од 34 градови во државата со зголемување од 22,2% во однос на минатата недела. Процентот на позитивност се движи од 19,4 до 27,4%, просечно 23,9%. Најголем дел од регистрираните случаи се од Скопје (n=2.708; 49,6%), со неделна инциденца – 438,4/100.000. Највисока неделна инциденца од 809,6/100.000 е регистрирана во Неготино (заедно со Демир Капија) (Табела 1, Картограм 1).

Картограм 1. Инциденца на 100.000 жители, COVID-19, 08-14.03.2021, Р.С Македонија

Регистрирани се заболени лица во сите возрасни групи. Најзастапена е возрасната група на лица на возраст над 60 (n=1.434, 26,3%). Голем број на заболени се регистрира и кај лицата во возрасните групи од 30-39 (n=1.064; 19,5%), 40-49 (n=977; 17,9%), 50-59 (n=916; 16,8%) и 20-29 (n=698; 12,8%). Најмал број е регистриран кај децата од 0-9 (n=116; 2,1%) и 10-19 години (n=251; 4,6%).

Во однос на дистрибуцијата по пол, пријавени се 2.778 (50,9%) лица од женски и 2.678 (49,1%) од машки пол.

По добиени 2 негативни теста за присуство на SARS-CoV-2 или со употреба на новиот алгоритам, со статус „оздравени“ се стекнале 2.737 лица кои биле хоспитализирани или на домашно лекување, со намалување од 29,7% во споредба со минатата недела.

Пријавени се 129 смртни случаи од 21 град, 2,3 пати повеќе во однос на минатата недела. Во однос на возраста, 110 лицa биле над 60 години, 17 лица на возраст од 50-59 години и две лица од возрасната група 40-49 години.

КУМУЛАТИВНА СОСТОЈБА СО COVID-19 ВО РЕПУБЛИКА СЕВЕРНА МАКЕДОНИЈА

Заклучно со 14.03.2021, пријавени се вкупно 112.930 случаи на COVID-19 (I=5.457,7/100.000).

Според место на постојано живеење/ повремен престој, случаи на COVID-19 се регистрирани во 35 градови/ЦЈЗ низ државата. Најголем дел регистрирани во Скопје, Прилеп, Куманово, Тетово, Гостивар, Кавадарци, Штип, Велес, Битола и Охрид додека највисок морталитет се регистрира во Прилеп, Крушево, Охрид и Струга. Највисок леталитет се регистрира во Крушево и Струга (Табела 1).

Табела 1. Кумулативна дистрибуција на заболени од COVID-19 по ЦЈЗ/ПЕ, РС Македонија, до 14.03.2021

Се забележува зголемување на бројот на заболени во сите извештајни единици освен во Дебар, Делчево, Виница и Кратово каде има намалување на бројот на новозаболени кога се анализираат двата двонеделни периоди (Табела 1).

Највисока кумулативна инциденца на 100.000 жители се регистрира во Кавадарци со 8.997,5 на 100.000 жители, Неготино (8.240,5/100.000) и Скопје (8.083,1/100.000), а најниска инциденца со 2.322,1 заболени на 100.000 жители се регистрира во Македонски Брод (Табела 1, Картограм 2).

Картограм 2. Инциденца на 100.000 жители, COVID-19, Р.С. Македонија

Во однос на дистрибуцијата по пол, регистрирани се 57.306 машки и 55.624 женски лица. Специфичниот морбидитет кај машките е 5.528,7/100.000, а кај женските 5.386,5/100.000.

Возраста на заболените се движи од 0 до 101 година (просек – 45,5 години). Најголем број на заболени се на возраст над 60 години – 26.952 (23,9%) со инциденца од 7.031,8/100.000, а највисока специфична инциденца од 7.359,4/100.000 се регистрира на возрасната група од 50-59 години (20.463 заболени). Најниска инциденца од 984,8 и 1.973,5 на 100.000 жители се регистрира кај деца на возраст од 0-9 и 10-19 години, каде се пријавени 2.254 и 4.938 случаи соодветно (Графикон 1).

Графикон 1. Дистрибуција на заболените од COVID-19 според возрасна група (n=112.930)

Во однос на датумот на пријавување, првиот случај е регистриран на 26.02.2020. Највисок број на пријавени случаи на дневно ниво (n=1.406) е регистриран на 17.11.2020.

Првиот случај е регистриран во 9-тата недела, а од 11-тата недела во 2020 година континуирано се регистрираат нови потврдени случаи. Најголем број на заболени на неделно ниво (n=7.480) е регистриран 47-та недела (Графикон 2). По стабилизацијата на трендот во тек на 7 недели, во последните 3 недели се регистрира повторно зголемување на бројот на заболени лица.

Графикон 2. Дистрибуција на заболените од COVID-19 во С. Македонија според недела на лабораториска дијагностика, до 14.03.2021 (n=112.930)

Според извештаите од болниците кои пристигнаа до ИЈЗ (КИБФС, ГОБ 8-ми Септември, ИБЗД Козле, КОВИД центрите на Универзитетксите клиники за Дерматовенерологија, Неврологија, Нефрологија, Гастроентерохепатологија, Офталмологија и ОРЛ, Инстиутот за белодробни заболувања и ТБЦ, Клинички болници Штип, Тетово и Битола, Општи болници Велес, Куманово, Прилеп, Охрид, Гостивар, Струмица, Струга, Кочани, Кавадарци, Кичево и Гевгелија, УК за гинекологија и акушерство и КБ Систина) моментално се хоспитализирани 1.097 лица (38,5% повеќе во споредба со минатата недела), а од нив 567 се на кислородна поддршка и 26 на инвазивна/неинвазивна механичка вентилација.

На 17.02.2021 во Р. С. Македонија почна вакцинацијата против КОВИД19, а заклучно со 15.03.2021 вкупно се вакцинирани 5.061 здравствени работници.

Податоците кои следат во однос на симптоматологијата, коморбидитетите, одредени групи на случаи, контактите и импортираните случаи се однесуваат на анализите направени заклучно со 04.01.2021.

Во однос на симптоми кои се пријавени кај заболените, најчесто се регистрирани температура (68,8%), кашлица (40,8%), малаксаност (40,1%), ослабен осет за мирис и/или вкус (27,0%), главоболка (21,9%), мускулна болка (18,1%), болка во грло (14,1%) и отежнато дишење (9,8%).

Од случаите кои се епидемиолошки истражени (n=72.129; 81,1%), кај 17.126 или 23,7% од дијагностицираните лица не се регистрирани симптоми на заболувањето.

Од случаите кои се епидемиолошки истражени (n=72.129; 81,1%), пријавени се 412 (1,8% од пријавените женски лица во фертилен период) случаи кај бремени жени, од кои 58 биле хоспитализирани во текот на болеста. Од вкупниот број на регистрирани бремени жени, 119 се асимптоматски случаи.

Од случаите кои се епидемиолошки истражени (n=72.129; 81,1%), регистрирани се 3.439 (4,8%) случаи на заболување меѓу здравствени работници.

Во однос на коморбидитети, од случаите кои се епидемиолошки истражени, кај 22.444 (31,0%) лица се присутни хронична/и здравствени состојби, од кои 15.323 лица имаат кардиоваскуларна болест, 5.842 дијабет, 3.256 се со хронична белодробна болест и 3.986 со други хронични болести. Од хоспитализираните случаи, кај 4.800 (63,3%) се присутни коморбидитети.

Од случаите кои се епидемиолошки истражени (n=72.129; 81,1%), 1.029 (1,4%) се импортирани, од нив 11 се детектирани на точка на влез. Вкупно 23.054 лица (32,0%) имале контакт со веќе потврден случај на COVID-19 во државата.

Регистрирани се 3.340 смртни случаи (Лт = 3,0%). Во однос на дата на смрт најголем број на смртни случаи се регистрирани на 30.11.2020 година (n=40), а според недела на пријавување во тек на 48-мата недела (n=219) (Графикон 3). Од регистрираните смртни случаи, најголем дел се на возраст над 60 години (n=2.674) каде е регистриран и највисок специфичен морталитет – 697,6/100.000 жители. Регистрирани се 2.094 смртни случаи кај лица од машки и 1.246 кај лица од женски пол. Од починатите, кај 2.398 (83,7% од лицата за кои има податок) се регистрирани коморбидитети, најчесто кардиоваскуларна болест (n=1.880), дијабет (n=836) и белодробна болест (n=376). Регистрирани се 3 смртни случаи кај бремени жени и 24 смртни случаи кај здравствени работници (заклучно со 04.01.2021). Од пријавените случаи 191 (5,7%) починале во вонболнички услови, а 3.149 (94,3%) починале за време на хоспитализација.

Графикон 3. Дистрибуција на смртни случаи од COVID-19 во С. Македонија според дата на смрт, до 14.03.2021 (n=3.340)

Од 25.01.2020-14.03.2021 тестирани се вкупно 567.432 материјали (детектирани 112.930 позитивни лица) во лабораториите во кои се спроведува молекуларно тестирање за присуство на SARS-CoV-2 и во лабораториите во кои се спроведува брз антигенски тест (Табела 2). Со ова во Р. С. Македонија се направени 274.236 тестови на 1.000.000 жители.

Табела 2. Вкупен број на тестови направени за COVID-19 во Р.С. Македонија (n=567.432)*

Според исходот од заболувањето, 11.457 лица (10,1%) се активни случаи, 98.133 случаи (86,9%) се водат како оздравени, испишани од болница, со 2 негативни теста по домашното лекување или по новиот алгоритам (Табела 4, Графикон 5). Од случаите кои се водат како оздравени, 5.711 (5,8%) биле хоспитализирани додека останатите 92.422 (94,2%) биле на домашно лекување.

Табела 4. Исход на заболување по градови, Р.С. Македонија (n=112.930)

Дистрибуција по град	Болест во тек	Оздравен	Смртен исход	Вкупно
Скопје	5646	43202	1077	49925
Прилеп	804	5034	284	6122
Куманово	395	5375	219	5989
Тетово	364	5208	223	5795
Гостивар	290	3609	174	4073
Кавадарци	607	3191	74	3872
Штип	179	3555	95	3829
Велес	313	3327	117	3757
Битола	292	3259	159	3710
Охрид	469	2971	143	3583
Струмица	211	2592	118	2921
Струга	175	2189	156	2520
Кочани	140	1778	53	1971
Кичево	53	1708	66	1827
Неготино	384	1185	28	1597
Гевгелија	300	1158	34	1492
Свети Николе	40	1094	15	1149
Крива Паланка	119	805	38	962
Ресен	92	774	21	887
Дебар	18	752	35	805
Радовиш	39	705	36	780
Делчево	46	688	30	764
Берово	62	620	25	707
Пробиштип	43	526	20	589
Виница	22	504	13	539
Валандово	38	362	9	409
Крушево	109	238	26	373
Богданци	66	272	7	345
Кратово	24	266	11	301
Демир Хисар	40	252	8	300
Демир Капија	53	229	4	286
Македонски Брод	8	242	10	260
Пехчево	9	182	5	196
Македонска Каменица	2	188	4	194
Дојран	5	93	3	101
ВКУПНО	11457	98133	3340	112930

Графикон 5. Дистрибуција на заболените од COVID-19 во С. Македонија според исход и вкупен број, до 14.03.2021 (n=112.930)

ПРОЦЕНА НА РИЗИК ЗА ПОНАТАМОШНО ШИРЕЊЕ НА COVID-19 И ПРЕПОРАЧАНИ МЕРКИ

Во периодот од 08-14.03.2021 репродукцискиот број на заразени од КОВИД19 (R0) во С. Македонија изнесува 1,13.

Според категоризацијата на ризикот и проценката на ситуацијата земајќи ги во предвид индикаторите на СЗО за можноста за понатамошна трансмисија и капацитетите за одговор на земјата[1] се проценува дека:

Република Северна Македонија е во фаза 4 (широко-распространета трансмисија во заедницата), подниво 3, со умерени капацитети за одговор.

Со оглед на последователниот зголемен број на нови случаи, по препорака на Комисијата за заразни заболувања, на 09.03.2021 Владата донесе одлука за забрана за движење на населението и на возилата од јавен превоз на територијата на Република Северна Македонија, во временски период од 22:00 часот до 05:00 часот, почнувајќи од 10 март 2021 година (среда) до 22 март 2021 година (понеделник). Дополнително е донесена одлука за задолжителна домашна изолација (карантин) од 14 дена за сите домашни и странски физички лица, патници од земјите од африканскиот континент кои влегуваат на граничните премини на територијата на Република Северна Македонија.

Препорачани мерки за превенција и контрола од СЗО согласно проценетата фаза и подниво

Покрај мерките за подготвеност во итни случаи, одговор и надзор, индивидуалните мерки на претпазливост, СЗО препорачува мерки за разгледување на надлежните органи, кои исто така мора да бидат земени предвид во однос на ефектите што овие мерки можат да ги имаат врз општата благосостојба на општеството и поединците.

Затворање на несуштински деловни активности или работење од дома, што е можно повеќе.
Поединците треба да применуваат мерки како што се хигиена на рацете, посебно марамче за кашлање, да останат дома доколку не се чувствуваат добро, да носат маска, физичко растојание и да избегнуваат затворени простори, преполни места со можност за близок контакт.
Да се размисли за ограничување на наставата со физичко присуство на универзитетите и да се промовира е-учење.
Службите за згрижување на деца и основните и средните училишта треба да останат отворени со соодветни мерки за безбедност и надзор доколку тоа го дозволува локалната епидемиолошка состојба.
Посебна проценка за одржување спортски и слични настани кои треба да се одржуваат според строги безбедносни правила, на пр. без публика. Другите масовни собири треба да бидат прекинати, а големината на сите социјални собири треба да се намали.

СОСТОЈБА СО COVID-19 ВО СВЕТОТ

Согласно последните податоци објавени од СЗО, заклучно со 07.03.2021

Број на потврдени случаи на глобално ниво – 116.652 (2.734.381 во последни 7 дена, 2% повеќе во споредба со претходна недела)
Број на смртни случаи на глобално ниво – 2.5528 (60.323 во последни 7 дена, 6% помалку во споредба со претходна недела)

Регион на СЗО Америка
- Потврдени случаи – 5531.438 (1.105.355 во последни 7 дена, 2% помалку во споредба со претходна недела)
- Смртни случаи – 1.2781 (32.535 во последни 7 дена, 4% помалку во споредба со претходна недела)
Европски Регион на СЗО
- Потврдени случаи – 39.409 (1.136.080 во последни 7 дена, 4% повеќе во споредба со претходна недела)
- Смртни случаи – 8218 (20.770 во последни 7 дена, 6% помалку во споредба со претходна недела)
Регион на СЗО Југоисточна Азија
- Потврдени случаи – 13.394 (167.385 во последни 7 дена, 2% помалку во споредба со претходна недела)
- Смртни случаи – 210.214 (2.201 во последни 7 дена, 32% помалку во споредба со претходна недела)
Источно-Медитерански Регион на СЗО
- Потврдени случаи – 6.616.840 (228.543 во последни 7 дена, 10% повеќе во споредба со претходна недела)
- Смртни случаи – 147.284 (797 во последни 7 дена, 9% повеќе во споредба со претходна недела)
Африкански Регион на СЗО
- Потврдени случаи – 2.895.549 (55.341 во последни 7 дена, 6% помалку во споредба со претходна недела)
- Смртни случаи – 7381 (1.390 во последни 7 дена, 16% помалку во споредба со претходна недела)
Регион на СЗО Западен Пацифик
- Потврдени случаи – 1.662.277 (41.677 во последни 7 дена, 6% помалку во споредба со претходна недела)
- Смртни случаи – 29.637 (630 во последни 7 дена, 20% помалку во споредба со претходна недела)