• 22.03.2024

СВЕТСКИ ДЕН НА ВОДАТА 2024


 

Вода за мир

 

https://www.unwater.org/water-facts/water-and-peace

Водата може да создаде мир или да предизвика конфликт. Кога водата е дефицитарна или загадена, или кога луѓето имаат нееднаков или никаков пристап, тензиите може да се зголемат.

Пристапот до вода за пиење е човеково право. Постои итна потреба да работиме заедно за да го заштитиме и зачуваме нашиот најскапоцен ресурс. Соработката за вода го отвора патот за соработка на сите заеднички предизвици. Мора да ја користиме водата како алатка за да создадеме помирен и попросперитетен свет за сите.

Водата е под растечки притисок. Влијанијата на климатските промени поврзани со водата се влошуваат, а и растечката глобална популација поставува зголемена побарувачка на конечен ресурс. Во многу земји, пристапот на луѓето до безбедна вода за пиење е нерамномерно и неправедно распределен. Помеѓу земјите, раширениот недостаток на прекугранична соработка за заедничките водни ресурси претставува ризик за квалитетот и квантитетот на снабдувањето со вода и затоа ја загрозува социјалната и меѓународната стабилност.

Лошото обезбедување на водни услуги може да ги делегитимира државите. Неспособноста на владата да обезбеди основни услуги за вода може да доведе до делегитимирање на државните институции и да предизвика социјални немири, особено во контекст на несигурноста на храната, високата невработеност и внатрешната миграција.

Водата може може да предизвика конфликт на интереси помеѓу различни корисници на вода, особено во услови на намалување на количината и/или квалитетот на водата, што може да влијае на здравјето на луѓето и екосистемот.

Водата може да биде оружје за време на вооружен конфликт - што се користи и од државни и од недржавни актери - како средство за стекнување или одржување контрола врз територијата и населението или како средство за притисок врз противничките групи.

Водата може да биде жртва на конфликт кога водните ресурси, водните системи или вработените во комуналните претпријатија се намерни или случајни жртви или цели на насилство. Нападите врз цивилната инфраструктура, вклучително и водните системи, претставуваат сериозни здравствени ризици и го прекршуваат меѓународното хуманитарно право.

 

Мирната соработка околу водата – внатре и меѓу земјите – може да го отвори патот за мирна соработка во сите сектори.

Водата може да биде стабилизирачка сила и катализатор за одржлив развој. Мора да дејствуваме по сознанието дека водата не е само ресурс што треба да се користи и да се натпреварува - таа е човеково право, суштинско за секој аспект од животот.

На локално и национално ниво, различни корисници на вода – особено водоводни претпријатија, енергија, храна и индустрија – мора да соработуваат преку интегриран пристап за управување со водните ресурси и да промовираат кружна економија која ги исполнува човековите права на луѓето.

На ниво на слив, земјите треба да развијат договори и да формираат институции за мирно управување со водните ресурси што ги преминуваат меѓународните граници.

Соработката со вода создава позитивен ефект на бранување. Заедничката работа на водата преку границите и секторите ќе го забрза напредокот во целите за одржлив развој, подобрување на безбедноста на храната, одржување на здрави средства за живот и екосистеми, помагајќи да се изгради отпорност на климатските промени, придонесувајќи за намалување на ризикот од катастрофи, обезбедување обновлива енергија, поддршка на градовите и индустријата, и поттикнување на регионалната интеграција и мир.