ВОВЕД

Во април 2018 година, Генералното собрание на Обединетите нации го прогласи 3 јуни за Светски ден на велосипедот.[1] Резолуцијата за Светскиот ден на велосипедот ја препознава „уникатноста, долговечноста и разновидноста на велосипедот, кој се користи веќе два века, и дека е едноставно, достапно, сигурно, чисто и еколошки одржливо превозно средство.Професорот Лешек Сибилски (кој е полски социјален научник кој работи во Соединетите Американски Држави) водеше кампања од грасрут со својот час по социологија за промовирање на Резолуцијата на ОН за Светскиот ден на велосипедот, на крајот добивајќи ја поддршката од Туркменистан и 56 други земји. Оригиналното лого на UN Blue and White #June3WorldBicycleDay е дизајнирано од Исак Фелд, а придружната анимација е направена од професорот Џон Е. Свансон. На него се прикажани велосипедисти од различни типови кои возат низ целиот свет. На дното на логото стои хаштагот #June3WorldBicycleDay. Главната порака е да се покаже дека велосипедот му припаѓа и служи на целото човештво.[2]

Зошто да го славиме денот на велосипедот?

Редовната физичка активност со умерен интензитет – како одење, возење велосипед или спортување – има значителни придобивки за здравјето. На сите возрасти, придобивките од физичката активност ја надминуваат потенцијалната штета, на пример од несреќи. Некоја физичка активност е подобра од никаква. Со тоа што стануваат поактивни во текот на денот на релативно едноставни начини, луѓето можат многу лесно да ги постигнат препорачаните нивоа на активност.[3]

Од неговото формирање во 2018 година, Светскиот ден на велосипедот се одбележува секоја година на 3 јуни од страна на застапниците во многу земји. Усвоен преку резолуција на Генералното собрание на ОН предводена од Владата на Туркменистан, Светскиот ден на велосипедот ја признава „уникатноста, долговечноста и разноврсноста на велосипедот... едноставно, достапно, доверливо, чисто и еколошки одржливо средство за транспорт, поттикнување на грижата за животната средина и здравјето. Поддржувачите ја охрабруваат употребата на велосипедот како средство за искоренување на сиромаштијата; унапредување на одржливиот развој; зајакнување на образованието, вклучително и физичкото образование, за деца и млади; унапредување на здравјето; спречување на болеста; и олеснување на социјалната вклученост и културата на мирот. Според Светската здравствена организација (СЗО), безбедната инфраструктура за пешачење и возење велосипед е исто така пат за постигнување поголема здравствена еднаквост. За најсиромашниот урбан сектор, кој често не може да си дозволи приватни возила, пешачењето и возењето велосипед можат да обезбедат вид на транспорт, истовремено намалувајќи го ризикот од срцеви заболувања, мозочен удар, одредени видови на рак, дијабетес, па дури и смрт. Според тоа, подобрениот активен транспорт не е само здрав; исто така е правичен и исплатлив. Задоволувањето на потребите на луѓето кои пешачат и возат велосипед продолжува да биде клучен дел од решението за мобилност за да им се помогне на градовите да го одвојат растот на населението од зголемените емисии и да го подобрат квалитетот на воздухот и безбедноста на патиштата. Пандемијата COVID-19, исто така, доведе многу градови да ги преиспитаат своите транспортни системи.[4]

Велосипедизам и одржлив развој

            Светскиот ден на велосипедот го привлекува вниманието на придобивките од користењето на велосипедот - едноставно, достапно, чисто и еколошки одржливо средство за транспорт. Велосипедот придонесува за почист воздух и помалку метеж и ги прави образованието, здравствената заштита и другите социјални услуги подостапни за најранливите популации. Одржливиот транспортен систем кој промовира економски раст, ги намалува нееднаквостите и истовремено ја зајакнува борбата против климатските промени е од клучно значење за постигнување на целите за одржлив развој.

Традиции

            Самиот велосипед е традиција. Сите ние имаме убави спомени од возењето низ нашето соседство како деца на нашите омилени велосипеди со нивните додатоци како ѕвона и корпи. Возењето велосипед беше обред на поминување, а неговото значење само се зголемува со текот на времето. Без разлика дали се работи за основно возило на две тркала, планински велосипед или со тркала за обука, Светскиот ден на велосипедот го слави велосипедизмот.

Многумина денес патуваат на работа со своите велосипеди.[5]

Значење

            Светскиот ден на велосипедот е посебен ден кој треба да го уживаат сите луѓе без разлика на која било карактеристика. Велосипедот како симбол на човековиот напредок промовира толеранција, меѓусебно разбирање и почит и ја олеснува социјалната вклученост и културата на мирот. Светскиот ден на велосипедот сега се поврзува со промовирање на здрав начин на живот за оние со дијабетес тип 1 и тип 2 [6] Во поново време, пандемијата COVID-19 ги ​​промени транспортните потреби и однесување, поттикнувајќи многу градови да ги преиспитаат своите транспортни системи. Како дел од напорите да се „изгради подобро“, возењето велосипед се става како здрава, зелена и економична транспортна алтернатива. Новата резолуција на Генералното собрание на ОН усвоена во 2022 година за „Интеграција на мејнстрим возењето велосипед во системите за јавен транспорт за одржлив развој“ ги зајакнува овие принципи. Преку оваа резолуција, владите се обврзуваат да го промовираат велосипедот меѓу сите членови на општеството, вклучително и луѓето од сите возрасти, урбани и рурални, и да развијат култура на возење велосипед во општеството.СЗО активно го промовира возењето велосипед поради неговите безбројни придобивки за здравјето и животната средина, вклучително и зголемување на физичката активност, намалување на незаразните болести како што се ракот и дијабетесот и намалувањето на загадувањето на воздухот и бучавата. Како и владите ширум светот, таа исто така го препознава велосипедот како олеснувач за постигнување на многу цели за одржлив развој, вклучително и оние за образование, енергија, вработување, градови и нееднаквости. Основната премиса е дека за да се зголеми потенцијалот на велосипедизмот, патиштата мора да бидат безбедни. Во согласност со Светскиот ден на велосипедот, СЗО објави низа ресурси и материјали за промовирање на велосипедизмот, подобрување на безбедноста на патиштата и подобрување на здравјето и благосостојбата на луѓето и местата каде што живеат, работат и играат.[7]Велосипедот ви овозможува да поминете повеќе време со своето семејство. Работните обврски и училиштето оставаат сѐ помал простор и сѐ помалку слободно време за рекреација и за дружење со семејството. Благодарение на економскиот развиток, работните часови се намалени, но зголeмено е просечното време потребно да се стигне на работа. Проблемот на родителите е што не можат да си дозволат да поминуваат доволно време со своите сакани и тоа доведува до нарушување на односите во семејството. Одлично решение за овој проблем нуди возењето велосипед. Возењето велосипед со децата или со партнерот ќе ја зајакне вашата врска, ќе ви овозможи дружење со најмилите, а најдобриот дел е што тоа нема да ве чини ништо.

Здравствени придобивки за целото семејство

Возењето велосипед е здраво за вас и за вашите најмили. Здравствени придобивки од возење велосипед има многу. Велосипедот може да ви помогне да согорите 600 калории на час, а вашиот метаболизам ќе биде активен дури и неколку часа потоа. Интересно е што кога возите велосипед, не приметувате дека воопшто вежбате. Возењето велосипед ѝм помага на вашите деца да имаат поголема свест за придобивките од фитнесот и здравиот начин на живот и ги спречува да се здебелат. Експертите се согласуваат дека на децата секојдневно ѝм треба по еден час фитнес за да развијат силни и здрави коски и мускули.

Возењето велосипед го намалува стресот

Без разлика колку се трудите да бидете среќни во животот, стресот може да биде огромен проблем, а истото важи и за вашите деца. Всушност, стресот во раната младост може да има доживотни последици, но велосипедот може да биде одлично решение за овој проблем. Ако сте велосипедист, тогаш сигурно знаете колку возењето го намалува стресот и колку релаксира. Споделено со семејството, тоа е win-win за сите.

Возењето велосипед е добро за срцето

Вашето срце има исклучително важна функција, а возењето велосипед го прави посилно. Возењето велосипед може да го продолжи животот ако возите редовно. Дури и ако возите неколку пати неделно, може да го намали вашиот крвен притисок и да ве направи да се чувствувате енергично и расположено.

Велосипедот ќе ги натера вашите деца да излезат надвор

Денес децата поголемиот дел од своето време настојуваат да го поминат без физички активности, затворени дома да играат компјутерски игри и да гледаат телевизија. Една неодамнешна статија покажа дека некои тинејџери се помалку активни и од нивните баби и дедовци. Како алтернатива за нивното некорисно седење дома, во вашите заеднички активности можете да го воведете возењето велосипед како здрава и забавна активност што ќе ѝм даде голема слобода и неограничен простор за игра и забава. Затоа бидете пример и возете заедно со вашите деца. Колку повеќе ве гледаат вас, толку повеќе ќе сакаат и тие да возат велосипед.

Возењето велосипед ви помага да ја запознаете околината

Можете да ја искористите приликата возењето велосипед да го направите едукативно за вашите деца. Освен што ќе се забавуваат, ќе научат како да се движат низ градот и ќе се намали шансата некогаш да се изгубат.

Возењето велосипед ѝм помага на децата да се фокусираат на училиште

Едно неодамнешно испитување од Норвешка открива дека учениците кои имаат физичка активност во природа подобро се концентрираат на училиште. Возењето велосипед може да му даде предност на вашето дете на училиште. Иако ова испитување не може комплетно да ги предвиди резултатите, тие покажуваат дека возењето велосипед ѝм помага и на децата и на возрасните да ги подобрат нивните ментални способности.

Возењето велосипед е добро за планетата

Поради зголемувањето на СО2 емисиите, животната средина станува сѐ позагадена со секој изминат ден. Децата сакаат здрава планета. Тие знаат дека доколку се продолжи по овој пат, чистиот воздух ќе биде луксуз во иднина. Иако велосипедизмот сам по себе не може да ја превенира оваа катастрофа, секако може многу да помогне. Ако замените само 30% од вашите патувања со кола, пократки од 6 километри, со возење велосипед, можете да ги намалите СО2 емисиите од сообраќајот за 4%. Возењето велосипед со вашите деца ѝм покажува дека се грижите за животната средина. Тие ќе го следат вашиот пример.[8]