Институтот за јавно здравје на Македонија се грижи за здравјето на граѓаните.
Во контекст на најавениот недостиг на вода во наредниот период во Скопје, следете ги овие препораки за да се подготвите и да го минимизирате влијанието:

П͟р͟е͟п͟о͟р͟а͟к͟и͟ ͟з͟а͟ ͟г͟р͟а͟ѓ͟а͟н͟и͟:͟

1.Складирање на вода
- Складирајте доволно вода во чисти садови за пиење, готвење и хигиена. Потребни се најмалку 4 литри вода по лице на ден.
- Ако имате пристап до флаширана вода, набавете ја за овој период.
- Наполнете канти, кофи или големи садови со вода за санитарни потреби (чистење, миење, тоалети).
2.Штедење на вода
- Користете вода само за основни потреби како пиење, готвење и лична хигиена.
- Одложете активности кои трошат многу вода, како што се перење на алишта, чистење на автомобили и слично.
3.Хигиена
- Користете средство за дезинфекција на раце ако нема достапна вода.
- За лична хигиена користете влажни марамчиња.
- За мијалници или тоалети, користете вода од резервите или алтернативи како санитарни раствори.
4.Храна
- Гответе оброци кои не бараат многу вода за подготовка и миење.
- Користете еднократни чинии и прибор за јадење за да избегнете миење.
- Ако користите вода од неконвенционални извори (пр. бунар), секогаш превривајте ја пред употреба.
5.Информирање
- Следете ги локалните вести и објави од надлежните органи за информации и препораки.
- Почитувајте ги сите насоки дадени од здравствените власти.
6.Грижа за ранливи категории
- Осигурајте се дека бебињата, старите лица и лицата со здравствени проблеми имаат доволно резерви на вода.
- Планирајте ја потребата на вашите домашни миленичиња за вода.
7.Поддршка во заедницата
- Споделувајте вода со соседите доколку тие имаат потреба и проверете ги ранливите лица во вашата заедница.

П͟р͟е͟п͟о͟р͟а͟к͟и͟ ͟з͟а͟ ͟з͟д͟р͟а͟в͟с͟т͟в͟е͟н͟и͟ ͟у͟с͟т͟а͟н͟о͟в͟и͟:͟

1. Складирање на вода
- Складирајте доволно вода во болниците и клиниките за основните потреби на пациентите и персоналот.
- Набавете дополнителни резерви на флаширана вода.
2. Медицински процедури
- Адаптирајте го распоредот на медицинските процедури кои бараат вода и одложете ги некритичните процедури.
- Користете стерилни влажни марамчиња за чистење на раце и опрема.
3. Комуникација со пациенти
- Информирајте ги пациентите за недостапноста на вода и препораките за лична хигиена.
- Осигурајте се дека пациентите добиваат доволно течности.
4. Одржување на хигиена
- Користете средство за дезинфекција за раце и за чистење на површини.
- Осигурајте се дека тоалетите се одржуваат чисти со минимална употреба на вода.
5. Ажурирање на информации
- Постојано следете ги објавите од јавно-здравствените органи и локалните власти.
- Обезбедете континуирана комуникација со надлежните институции за најновите информации и насоки.
Со почитување на овие препораки, граѓаните и здравствените установи можат да ги минимизираат последиците од недостатокот на вода и да се осигураат за нивното здравје и благосостојба.

К͟о͟г͟а͟ ͟е͟ ͟н͟а͟ј͟а͟в͟е͟н͟ ͟п͟р͟е͟к͟и͟н͟ ͟в͟о͟ ͟в͟о͟д͟о͟с͟н͟а͟б͟д͟у͟в͟а͟њ͟е͟т͟о͟,͟ ͟р͟е͟с͟т͟о͟р͟а͟н͟и͟т͟е͟ ͟и͟ ͟к͟а͟ф͟у͟л͟и͟њ͟а͟т͟а͟ ͟т͟р͟е͟б͟а͟ ͟д͟а͟ ͟п͟р͟е͟з͟е͟м͟а͟т͟ ͟с͟л͟е͟д͟н͟и͟в͟е͟ ͟м͟е͟р͟к͟и͟ ͟з͟а͟ ͟д͟а͟ ͟о͟б͟е͟з͟б͟е͟д͟а͟т͟ ͟н͟е͟п͟р͟е͟ч͟е͟н͟о͟ ͟р͟а͟б͟о͟т͟е͟њ͟е͟ ͟и͟ ͟д͟а͟ ͟г͟и͟ ͟з͟а͟ш͟т͟и͟т͟а͟т͟ ͟з͟д͟р͟а͟в͟ј͟е͟т͟о͟ ͟н͟а͟ ͟г͟о͟с͟т͟и͟т͟е͟ ͟и͟ ͟х͟и͟г͟и͟е͟н͟с͟к͟и͟т͟е͟ ͟с͟т͟а͟н͟д͟а͟р͟д͟и͟:͟ ͟

1. Обезбедување резерви на вода
- Пиење и готвење: Осигурајте доволна количина на флаширана вода за пиење, готвење и подготовка на пијалаци.
- Санитарни потреби: Наполнете резервоари, канистери или кофи со вода за миење садови, раце и површини.
- Мраз: Направете доволна количина мраз или набавете готов мраз.
2. Менување на менито
- Ограничување на понудата: Приспособете го менито за да избегнете јадења и пијалаци што бараат многу вода (супи, комплицирани сосови).
- Алтернативи: Фокусирајте се на оброци и пијалоци кои можат да се подготват со минимално количество вода.
3. Хигиена и чистота
- Дезинфекција: Осигурајте доволно средства за дезинфекција на раце, марамчиња за суво чистење и санитарни раствори за чистење површини.
- Садови: Користете еднократни чаши, чинии и прибор ако немате доволно вода за миење садови.
4. Тоалети
- Ако е можно, инсталирајте привремени санитарни решенија или користете вода од резервите за одржување на тоалетите.
- Информирање на гостите: Обезбедете инструкции за користење на тоалетите и други алтернативни мерки.
5. Комуникација и координација
- Информирајте го персоналот: Обучете го персоналот за управување со водата и одржување на хигиената за време на прекинот.
- Информирајте ги гостите: Јасно објаснете ги ограничувањата на услугите поради недостатокот на вода.
6. Контрола на квалитетот
- Сигурност на водата: Користете само безбедна вода за подготовка на храна и пијалоци.
- Мониторинг: Следете ја хигиената на работните површини, рацете на персоналот и употребените алатки.
7. Соработка со локалните власти
- Поддршка: Побарајте помош за снабдување со вода од локалните власти или приватни добавувачи.
- Навремена реакција: Следете ги најавите за враќање на водоснабдувањето и планирајте го работењето според новите информации.

Со овие мерки, ресторанот или кафулето ќе може да продолжи со работата и да ги задоволи хигиенските и здравствените стандарди.

Институт за јавно здравје - секогаш чувар на вашето здравје!