Солта како ризик фактор по здравјето на населението

Превземи pdf 

НОВО ИСТРАЖУВАЊЕ ВО КОЕ СЕ ГЛЕДААТ ГОЛЕМИ И НЕПОТРЕБНИ ВАРИЈАЦИИ НА КОЛИЧИНАТА НА СОЛ ВО ЛЕБОТ.

ИНСТИТУТОТ ЗА ЈАВНО ЗДРАВЈЕ НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА ПОВИКУВА НА АКЦИЈА ЗА ЗАШТИТА НА ЗДРАВЈЕТО НА НАСЕЛЕНИЕТО.

• Одделението за физиологија и мониторинг на исхрана при Институтот за јавно здравје на РМ учествуваше во глобално истражување за количината на сол во лебовите присутни на пазарот;
• Во истражувањето се покажа дека глобално, над 50% од лебовите во истражувањето имаат повеќе од половина грам сол по порција;
• Во Македонија, во белиот леб просечно има 1,42 g/100 g;
• Во Македонија просечно се консумираат 11,5 g сол на ден, над два пати повеќе од препораките на Светската здравствена организација (СЗО);
• Институтот за јавно здравје на РМ повикува на донесување на цели за максимална дозволена количина на сол во лебот во РМ.

Лебот е основна состојка на исхраната во голем број на земји во светот, со тоа е и еден од најголемите извори на сол. Најновото истражување на Светската акција за сол и здравје (WASH), која што егзистира во рамките на Универзитетот „Кралица Мери“ во Лондон, прикажува шокантни нивоа на сол присутни во овој производ. Во истражувањето беа вклучени над 2000 бели, целозрнести, мешани и други типови на леб од 32 земји и региони. Повеќе од една третина (34%) од лебовите имаа повеќе сол од максималната цел за сол во лебот во Обединетото Кралство (1,13 g/100 g).

Количината на сол во лебовите во РМ варираше од 0,36 до 2,5 грама на 100 грама леб, што е далеку над препораките во Обединетото Кралство, кои беа земени како референтни.

Во РМ не постојат цели за максимална количина на сол во лебот.

Во РМ, особено висока количина на сол има во белите лебови (1,42 g/100 g), кои се доминантни во исхраната на нашето население.

Една четвртина од производите кои беа вклучени во истражувањето немаа на пакувањето објаснување за големина на порциите со што изборот на потрошувачите во однос на тоа колку од производот би требало да јадат е отежнат.

Многу земји имаат доброволни или задолжителни цели за максимална количина на сол во лебот. Намалувањето на количината на сол во лебот е лесен и ефективен начин за намалување на популацискиот внес на сол – истражувањата покажуваат дека количината на сол во лебот може да се намали за 25% за период од 6 недели, а потрошувачите воопшто да не забележат промена.

Неодамнешно истражување на WASH покажа дека третина од учесниците мислат дека СЗО може да направи повеќе во охрабрувањето на земјите за намалување на внесот на сол, но сепак најмногу од нив мислат дека дека најголема е одговорноста на владите на земјите во однос на таквата иницијатива и промена.

Институтот за јавно здравје на РМ повикува на донесување и усвојување на цели за највисока дозволена количина на сол во лебот во РМ, како и континуирана контрола за почитување на истите.

Во врска со истражувањето, Мхаири Браун, нутриционист во WASH вели: „Ова истражување јасно го демонстрира прогресот кој допрва треба да се направи за да се намали внесот на сол за 30% до 2025, во согласност со препораките на СЗО. Лебот е најважен прехранбен производ, но и клучен извор на сол во нашата исхрана, заради честотата со која го јадеме. На глобално ниво, мора да направиме повеќе за да го намалиме внесот на сол, а едноставен начин за да се постигне тоа е да ја намалиме солта во производите кои најчесто ги јадеме“.

Д-р Грем Мекгрегор, професор по кардиологија на Универзитетот „Кралица Мери“ во Лондон и претседавач на WASH вели: Јадењето премногу сол го покачува нашиот крвен притисок, главниот предизвикувач на мозочни и срцеви удари кои се причина за најголем број умирања и инвалидитет во светот. Намалувањето на внесот на сол во светски рамки би спасило милиони животи секоја година и сите земји би требало да работат во насока на намалување на внесот на сол за 30% до 2025 година. Нашето истражување покажа дека многу производители на леб во светот додаваат непотребно високи количини на сол во нивните производи. Владите мора да реагираат сега и да работат со индустријата за храна во насока на намалување на количината на сол во основните прехранбени производи“.

Д-р Игор Спироски од Институтот за јавно здравје на РМ и доцент на Медицинскиот факултет во Скопје, кој е член на WASH и беше учесник во истражувањето од Македонија вели: „Солта е важен дел на исхраната на нашата популација, а од јавноздравствен аспект најважна е нејзината улога како „носач“ на јодот кој е неопходен во спречувањето на определени болести. Сепак, населението во Македонија внесува најмалку два пати повеќе сол во споредба препораките на СЗО. Внесот на сол преку белиот леб е карактеристичен поради тоа што тој леб преовладува во исхраната на нашето население и се покажа дека количините на сол во тој леб се меѓу повисоките, дури и во светски рамки. Државата, во соработка со СЗО и со индустриијата за храна, мора да започне активности во насока на достигање на целите на СЗО за намалување од 30% на внесот на сол до 2025 година“.

Референци

1. Atlantic seawater contains 1.0g of sodium per 100g, which equates to 2.5g of salt per 100g
2. Public Health England have issued guideline salt targets for over 80 categories of food, which the food industry are encouraged to follow on a voluntary basis. The maximum target for salt levels in bread and bread rolls, without high salt additions, is 1.13g/100g https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/604338/Salt_reduction_targets_for_2017.pdf
3. Data on UK fresh, packaged breads were collected from all supermarkets (Aldi, ASDA, Co Op, Iceland, Lidl, Marks & Spencer, Morrisons, Sainsburys, Tesco and Waitrose) in October 2017.  Product data was collected in store from product packaging using the FoodSwitch Data Collector App, and where not available, captured online from the retailers’ website.